Veelgestelde vragen

In principe kunt u in onderling overleg afwijken van het testament. Dit kan echter gevolgen hebben voor de erfbelasting. Het is derhalve verstandig om voordat u afwijkt naar de consequenties hiervan te laten kijken.

Officieel niet. Een verklaring van erfrecht laat aan anderen zien wie de zaken van de overledene rechtsgeldig kan/kunnen afhandelen. Daarom vragen officiële instanties er vaak naar. Alleen als er een heel klein saldo is, is de bank soms bereid zonder verklaring van erfrecht de bankzaken af te handelen.

Regelt u zelf liever niet het hele traject bij een notaris, dan kan ik dit uit handen nemen.

U bent niet verplicht om een executeur in uw testament aan te wijzen of bij de afhandeling van de erfenis te betrekken als er geen testament is. In de volgende situaties is het echter wel verstandig:

• U bent alleenstaand en heeft geen kinderen (meer).
• Uw erfgenamen zijn minderjarig.
• U heeft veel erfgenamen, bezittingen en vermogen.
• U heeft veel legaten in uw testament opgenomen (spullen of geld voor bepaalde personen of een goed doel).

De executeur is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor:

• Uw nalatenschap afhandelen (bijvoorbeeld: opzeggen huur, betalen van schulden, afgeven van legaten).
• Goed onderkomen voor uw huisdieren regelen.
• Aangifte erfbelasting indienen.

Als er wel een executeur in het testament is aangewezen maar die wenst hulp, dan kunt u een RegisterExecuteur als boedelgevolmachtigde inschakelen. In de volmacht kunt u exact omschrijven wat hij/zij mag doen. Ik sta u hierin graag bij. 

Dat ligt aan het bedrag dat u ontvangt en welke relatie u had met de overledene. Deze factoren bepalen ook of u vrijstelling van erfbelasting verkrijgt en zo ja hoe hoog die is. Des te dichter de overledene in de bloedlijn staat des te minder erfbelasting u betaalt.

Een goede rekenhulp vindt u op www.belastingdienst.nl/reken/erfbelasting/

Als hoofdregel kunt u aannemen: het tarief loopt op naar mate u meer verkrijgt. Echtgenoot en (klein)kinderen betalen vanaf 10%, overige erfgenamen vanaf 30%.

U kunt het vermogen al deels schenken. U kunt hierbij gebruik maken van vrijstellingen. Let daarbij wel op dat alle schenkingen die u doet binnen 180 dagen voor uw overlijden volgens de fiscus tot uw erfenis horen. Dat betekent dat u hierover alsnog erfbelasting betaalt.

Een veel gemaakte fout is dat nabestaanden de inboedel aangeven tegen de verzekerde waarde. Dat kan leiden tot een te hoge aanslag, want de verzekering dekt het bedrag dat nodig is om de inboedel opnieuw aan te schaffen. Bij de erfbelasting hoeft u alleen de economische waarde van de inboedel aan te geven: het bedrag dat de hoogste bieder ervoor geeft. Dat is vaak niet zoveel, tenzij het gaat om een bijzonder stuk kunst, antiek of dure sieraden.

Bij woningen geldt de waarde die vermeld staat in de WOZ-beschikking in het jaar ván of ná het overlijden. U mag zelf kiezen welke van de 2: natuurlijk kiest u voor de laagste.

Als er meer schulden dan bezittingen zijn, is het verstandig om de erfenis te verwerpen. U kunt ook beneficiair aanvaarden. Bij deze situatie worden de schulden betaald uit de opbrengst van de erfenis. De erfgenamen ontvangen dan alleen wat resteert na betaling van de schulden. Mochten de schulden hoger zijn dan de opbrengst van de erfenis, dan hoeven de erfgenamen het restant van de schulden niet zelf te betalen. Verwerpen en beneficiair aanvaarden van een erfenis doet u door een verklaring bij de rechtbank in te dienen. 

Let op: u kunt ook indirect aanvaarden door bijvoorbeeld de boedel te verzorgen of spullen mee te nemen. In deze situatie draait u voor de schulden op.

Gemiddeld duurt een afwikkeling ruim een jaar. Dit komt onder andere door de aangifte erfbelasting die u moet doen. In veel gevallen kan er wel al eerder worden uitgekeerd.

Direct na een overlijden moet over een erfenis erfbelasting worden betaald. De kinderen krijgen dus een aanslag over hun kindsdeel, zonder dat zij het geld al uitgekeerd krijgen. Daarom wordt de erfbelasting betaald door de langstlevende, zodat de kinderen bij het eerste overlijden niet in de problemen komen.

Pas na overlijden van de achtergebleven ouder mogen kinderen hun kindsdeel opeisen, dan komt ook pas de nalatenschap vrij. Wilt u het anders regelen? Dan heeft u een testament of vaststellingsovereenkomst nodig.

Als een ouder hertrouwd is en beiden kinderen hebben uit een vorige relatie, dan kunt u in een testament opnemen dat de kinderen elk een even groot percentage erven.

Als bijvoorbeeld de vader is overleden, dan kan de stiefmoeder echter besluiten om een nieuw testament op te stellen, waarin ze haar eigen kinderen tot enige erfgenaam benoemt.

Om dit te voorkomen kan de vader in zijn testament vastleggen dat de kinderen van zijn partner na zijn overlijden een zogeheten voorwaardelijke making krijgen: de stiefkinderen van vader kunnen dan alleen aanspraak maken op de erfenis als de andere broers of zussen voor een gelijk deel als de kinderen van de stiefmoeder meedoen in de nalatenschap van de stiefmoeder.